Ben Madilynn
Usa ka dakong hinungdan sa pagtaas sa lebel sa fecal coliform sa pito ka mga sapa sa Dakbayan sa Sugbo mao ang mga hugaw gikan sa mga lokal nga komunidad ug sa mga baboyan ug poultry farms.
Ning maong obserbasyon, si Reymar Hijara, hepe sa Cebu City Environment and Natural Resources Office (Cenro), nanghinaot nga mogahin og pundo ang gobiyerno sa dakbayan alang sa pagpatukod og communal toilets.
Ang Cenro nangayo sab og tabang gikan sa Department of the Interior and Local Government (DILG) nga suguon ang mga lider sa matag barangay nga bantayan ang ilang tagsa-tagsa ka lugar nga sakop.
Ang pagsaka sa fecal counts giila nga resulta sa mga hugaw nga gihimo sa mga tawo nga nagpuyo duol sa kasapaan ug sa mga negosyo nga nagpatubo og mga baboy ug manok.
Gipadayag ni Hijara sa usa ka report nga iyang gihatag sa konseho sa Miyerkules, Sept. 18, 2024, nga nanghinaot siya nga matuman ang pagpatukod sa communal toilets.
Nangayo ang Cenro og tabang gikan sa DILG aron masuportahan ang mga lider sa barangay sa pagbantay sa ilang mga lugar nga ubos sa ilang responsibilidad.
Gipasabot ni Hijara nga daghang mga balay duol sa kasapaan ang nagdirekta sa ilang septic waste ngadto sa sapa.
Iyang gipahibalo nga ubos sa City Ordinance 2398, nalatid nga ang septage inspector mag-isyu og citation alang sa mga balay nga walay kasilyas o septic tank.
Hinuon, iyang giingon nga ang kalapasan mahimong magpadayon kay wala na’y lugar ang mga balay alang sa pagtukod og septic tanks.
Sa usa ka dokumento, gidugang niya ang mga litrato nga nagpakita nga adunay pula ug dilaw nga food coloring nga gisagol sa tubig gikan sa mga kasilyas sa matag balay.
Kini aron mahibaw-an kon naa ba kini septic tanks.
Nagpatuman usab ang Cenro og house-to-house information drive bahin sa Septage Ordinance aron mokuha og septic tank permit.
Sa laing bahin, matod ni Hijara nga samtang nag-inspeksyon sila sa kabukiran, nasuta nila nga ang mga baboyan usa usab ka dako nga hinungdan sa polusyon sa tubig sa Dakbayan sa Sugbo.
Iyang gibutyag nga ang mga tag-iya sa baboyan sekretong nilabay sa hugaw sa mga baboy ngadto sa mga sapa pinaagi sa PVC pipes nga gilubong ilawom sa yuta.
Matod ni Hijara, ang usa ka baboy makahimo og 5.9 ka kilo nga hugaw matag adlaw nga mas daghan kon itandi sa hugaw nga gihimo sa tawo nga 250 gramos matag adlaw.
Sa panahon sa baha, adunay daghang hugaw nga modagayday ngadto sa ubos nga bahin sa siyudad nga magkontamina sa mga sapa ug mopataas sa fecal counts. / JPS
