Ben Madilynn
Pipila ka mga balay sa Barangay Gun-ob, dakbayan sa Lapu-Lapu ang illegal nga nagkonektar sa ilang mga tubo sa drainage system nga wala makakuha sa gikinahanglang permit gikan sa City Engineering Office (CEO).
Si City Environment and Natural Resources (Cenro) Officer Jocelyn Abayan niingon nga niadtong Septiyembre, kapin sa 10 ka residential houses sa Carajay Barangay Gun-ob ang direktang nagdugtong sa ilang mga tubo ngadto sa drainage system nga wala makakuha sa gikinahanglang permit gikan sa CEO.
Si Gun-ob Barangay Captain Carl Weigel, sa buwag nga pakighinabi niadtong Dominggo, Oktubre 6, 2024, nitaho nga kapin sa 20 ka pamilya ang nalambigit sa illegal tapping nga kasagaran mga tag-iya sa balay gikan sa Don Benedicto Road, Carajay sa Barangay Gun-ob.
Gitaho ni Weigel ang kaso ngadto sa Cenro tungod kay wala mangayo og pagtugot sa barangay ang mga residente sa pagbutang sa mga tubo.
Ang CEO Head Perla Amar, sa laing pakighinabi, niingon sa dihang nahibal-an niya ang gidili nga pag-tap, nanawagan siya sa Cenro nga mag-isyu og notice of violation sa mga panimalay.
Ang mga personahe sa Cenro daling miadto sa lugar ug niisyo og mga notisya ngadto sa mga panimalay nga nakit-an nga nalambigit sa illegal tapping.
“Naa silay mga tubo nga gikan sa ilang mga balay nga direktang konektado sa drainage system nga walay permit o permiso gikan sa Cenro o sa Engineering Office, nga naghimo niini nga illegal tapping,” matod ni Abayan.
Matod sa opisyal sa Cenro, ang citation ticket adunay multa nga P500 sa unang paglapas, P1,000 sa ikaduhang paglapas, ug P1,500 sa ikatulo nga paglapas.
Sa kaso sa usa ka establisemento sa negosyo, ang ikatulo nga paglapas mosangpot sa pagbawi sa mga permit sa negosyo.
Gawas sa pagpangayo og bayad, ang mga panimalay gimanduan sa pagtangtang sa mga tubo nga konektado sa drainage.
Alang sa interbensyon sa barangay, padayon nga nagpahigayon og check-up ang mga opisyal sa barangay ug walay gikataho nga baho o reklamo.
Usa usab ka hearing ang gihimo sayo pa niadtong Septiyembre kauban ang mga hingtungdan nga residente ug Cenro aron maedukar ang mga indibidwal sa illegal tapping ug sa husto ug legal nga proseso aron makakuha og permit gikan sa local government unit.
Gi-report usab sa mga opisyal sa departamento sa dakbayan ang mga kaso sa illegal tapping sa dalan Humay-Humay, Barangay Pajo diin giisyuhan sa Cenro og citation ticket ang mga malapason niadtong Septiyembre.
RISGO
Ang paglabay sa hugaw nga tubig ngadto sa drainage system naghatag og risgo ilabina sa mga organismo sa dagat, matod ni Abayan.
Matod ni Abayan, ang tubig direktang moagos ngadto sa dagat nga makaapektar pag-ayo sa marine biodiversity.
Dugang pa niya nga ang hugaw nga tubig makahugaw sa tubig sa ulan, nga posibleng makapahinabog leptospirosis.
Matod usab ni Amar nga ang drainage system wala gidesinyo aron makuha ang tanang hugaw nga tubig gikan sa mga residente hinungdan sa pag-awas niini.
Gawas sa nagbalikbalik nga problema sa wastewater, ang mga basura nga makit-an sa bag-ong drainage system mahimong makaapekto sa function niini, matod ni Amar.
“Nanghinaut ko nga ang mga tawo mokooperar usab ug mohunong sa paggamit sa atong drainage line isip usa ka labayanan sa basura. Daghang mga tawo ang dili mahunahunaon ug walay pagtagad sa paglabay sa ilang mga basura. Atong responsibilidad ang paglabay sa basura sa husto nga paagi,” dugang ni Amar.
“We should all work together. This is not just the City’s responsibility to address these issues, it’s really everyone’s business,” dason niya. / DPC
